Mạng WLAN (Wireless Local Area Network) là một hệ thống mạng máy tính sử dụng sóng vô tuyến để kết nối các thiết bị trong một khu vực nhỏ như trong một tòa nhà, trường học hay doanh nghiệp. So với mạng có dây thông thường, mạng WLAN có ưu điểm là tính di động cao, dễ dàng mở rộng phạm vi phủ sóng mà không cần đầu tư nhiều về cơ sở hạ tầng. Trong bài viết này, ICT Sài Gòn sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ về mạng WLAN là gì, lịch sử hình thành, các mô hình mạng, ưu nhược điểm, các thiết bị hạ tầng, vấn đề bảo mật cũng như sự khác biệt giữa mạng WLAN và Wi-Fi.
Mạng WLAN là gì?
Theo định nghĩa, mạng WLAN (Wireless Local Area Network) là một hệ thống mạng máy tính sử dụng sóng vô tuyến để kết nối các thiết bị trong một khu vực nhỏ.
Cụ thể:
- Wireless (Không dây): Sử dụng sóng vô tuyến thay vì cáp mạng truyền thống để truyền tín hiệu giữa các thiết bị.
- Local Area Network (Mạng cục bộ): Chỉ bao phủ một khu vực nhỏ như trong một tòa nhà, trường học hay doanh nghiệp.
Như vậy, mạng WLAN cho phép người dùng kết nối không dây đến Internet hoặc chia sẻ dữ liệu, tài nguyên giữa các thiết bị di động như máy tính xách tay, điện thoại, máy in, máy chiếu trong phạm vi nhỏ mà không cần dây cáp.
Xem thêm: Mạng LAN Là Gì? Phân Loại Và Công Dụng (Update 2024)
Lịch sử hình thành của mạng WLAN
Công nghệ mạng không dây WLAN ra đời từ những năm 1990. Qua hơn 30 năm phát triển, nó đã trở thành một trong những công nghệ then chốt của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0.
Dưới đây là những cột mốc quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của mạng WLAN:
- Năm 1990: Công nghệ mạng WLAN đầu tiên ra đời hoạt động ở băng tần 900MHz với tốc độ truyền tải dữ liệu 1Mbps.
- Năm 1992: Các sản phẩm mạng WLAN được bán ra hoạt động trên băng tần 2.4GHz. Tuy nhiên, tần số hoạt động vẫn chưa được thống nhất giữa các nhà sản xuất.
- Năm 1997: Viện Kỹ thuật Điện và Điện tử (IEEE) phê chuẩn tiêu chuẩn 802.11 cho mạng WLAN. Theo đó mạng WLAN sẽ hoạt động ở băng tần 2.4GHz.
- Năm 1999: IEEE bổ sung thêm 2 chuẩn 802.11a và 802.11b cho mạng WLAN. Trong đó 802.11b cho phép truyền tải dữ liệu với tốc độ lên tới 11Mbps.
- Năm 2003: Chuẩn 802.11g ra đời cho phép mạng WLAN hoạt động ở cả 2 băng tần 2.4GHz và 5GHz với tốc độ lên tới 54Mbps.
Như vậy có thể thấy, từ khi ra đời đến nay, công nghệ mạng không dây WLAN đã liên tục được cải tiến và nâng cấp để đáp ứng nhu cầu truyền tải dữ liệu ngày càng lớn trong thời đại số.
Xem thêm: Mạng WAN là gì? Phân biệt giao thức mạng LAN, MAN và WAN
Ưu và nhược điểm của mạng WLAN
Ưu điểm của mạng WLAN
Sự tiện lợi là ưu điểm lớn nhất khiến mạng WLAN trở nên ưa chuộng hơn mạng cáp trong thời đại internet.
Mạng WLAN cung cấp giải pháp cho người dùng với những ưu điểm nổi trội như:
- Sự tiện lợi: Mạng WLAN cho phép kết nối đa thiết bị và không giới hạn số lượng thiết bị phép nối.
- Khả năng di động: Sự phát triển của các mạng không dây công cộng cho phép người sử dụng có thể truy cập Internet ở bất cứ đâu.
- Triển khai dễ dàng: Mạng WLAN chỉ cần một điểm truy cập.
- Khả năng mở rộng: Mạng WLAN có thể đáp ứng tức thì khi gia tăng số lượng người dùng.
Nhược điểm của mạng WLAN
Mạng WLAN còn tồn tại nhiều nhược điểm liên quan đến bảo mật:
- Bảo mật: Môi trường kết nối không dây cho phép việc hack mạng WLAN dễ dàng hơn.
- Phạm vi: Mạng WLAN có phạm vi hoạt động nhỏ, chỉ vài chục mét vuông.
- Độ tin cậy: Dễ bị nhiễu sóng, giảm tín hiệu.
- Tốc độ: Tốc độ thấp hơn so với mạng có dây, dễ bị yếu khi nhiều người cùng truy cập.
Xem thêm: Mạng MAN là gì? Tìm hiểu thành phần cấu tạo & Ưu nhược điểm
Các mô hình mạng WLAN phổ biến hiện nay
Có 3 mô hình mạng WLAN phổ biến được sử dụng là:
Mô hình mạng WLAN độc lập IBSS
Mạng WLAN độc lập (IBSS) là mô hình kết nối trực tiếp giữa các thiết bị di động với nhau (peer-to-peer) mà không cần điểm truy cập.
Mô hình này thích hợp với các mạng nhỏ, đơn giản, ít thiết bị. Tuy nhiên, nó lại khó quản lý và dễ bị tấn công hơn.
Mô hình mạng WLAN cơ sở BSS
Mạng WLAN cơ sở (BSS) bao gồm một điểm truy cập (AP) kết nối với mạng có dây và các thiết bị không dây trong vùng phủ sóng của nó.
Đây là mô hình phổ biến nhất hiện nay cho hầu hết các doanh nghiệp và hộ gia đình. Mô hình này dễ dàng mở rộng và quản lý hơn so với IBSS.
Mô hình mạng WLAN mở rộng ESS
Mạng WLAN mở rộng (ESS) là sự kết hợp của nhiều BSS thông qua các điểm truy cập được kết nối với nhau để mở rộng phạm vi phủ sóng.
Mô hình ESS cho phép giao tiếp liền mạch khi thiết bị di chuyển giữa các điểm truy cập trong cùng một mạng.
Các thiết bị hạ tầng cấu tạo hệ thống mạng WLAN
Một hệ thống mạng WLAN gồm 2 thành phần chính là thiết bị truy cập và thiết bị máy khách.
Điểm truy cập: AP (Access Point)
AP (Access Point) là thiết bị cho phép các máy khách (client) truy cập vào mạng WLAN. Điểm truy cập AP là một thiết bị song công (Full duplex) có độ thông minh tương đương với một chuyển mạch Ethernet phức tạp (Switch).
Các chế độ hoạt động của AP
AP (Access Point) có 3 chế độ hoạt động chính như:
- Chế độ gốc (Root mode): Được sử dụng khi AP được kết nối với mạng backbone có dây. Đây là cấu hình mặc định.
- Chế độ cầu nối (Bridge Mode): AP hoạt động giống một cầu nối không dây.
- Chế độ lặp (Repeater mode): AP cung cấp đường kết nối không dây đến mạng có dây. AP hoạt động như một root AP, AP còn lại như một Repeater.
Các thiết bị máy khách trong WLAN
Các thiết bị máy khách trong WLAN là các thiết bị được các máy khách sử dụng để kết nối vào WLAN, bao gồm:
- Card PCI Wireless: Thành phần phổ biến nhất, dùng để kết nối máy khách vào WLAN.
- Card PCMCIA Wireless: Trước đây dùng cho laptop và các thiết bị PDA.
- Card USB Wireless: Phổ biến và được ưa chuộng nhất hiện nay nhờ tính di động và nhỏ gọn.
Mạng WLAN có an toàn không?
Mạng WLAN dễ triển khai, linh hoạt và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, mạng WLAN cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về bảo mật.
Một số mối đe dọa bảo mật phổ biến với mạng WLAN:
- Không xác thực Wi-Fi: Kẻ tấn công có thể dễ dàng truy cập mạng.
- Dữ liệu không được mã hóa: Kẻ tấn công có thể chặn và giả mạo dữ liệu.
Để nâng cao tính bảo mật cho mạng WLAN, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Sử dụng mật khẩu mạnh và thường xuyên thay đổi
- Tắt chế độ phát sóng SSID
- Sử dụng mã hóa WPA2 hoặc WPA3
- Cấp quyền truy cập hạn chế
- Cập nhật phần mềm thường xuyên
Bảo mật mạng WLAN
Để bảo mật mạng WLAN, cần có:
- Cách xác định quyền truy cập: Xác định ai được phép truy cập mạng.
- Cơ chế xác thực: Xác thực người dùng bằng mật khẩu, chứng thực kỹ thuật số, vân tay, khuôn mặt…
- Thuật toán mã hóa: Đảm bảo tính riêng tư của dữ liệu.
Giải pháp bảo mật mạng WLAN
Một số giải pháp bảo mật mạng WLAN phổ biến:
- WEP: Viết tắt của từ Wired Equivalent Privacy – Là tiêu chuẩn bảo mật cơ bản cho mạng WLAN.
- WPA2: Là tiêu chuẩn mã hóa mạnh nhất hiện nay cho mạng không dây.
- WPA3: Là phiên bản nâng cấp mới nhất của giao thức bảo mật không dây.
Mã hóa mạng WLAN
WPA2 vẫn được coi là tiêu chuẩn mã hóa mạnh nhất hiện nay cho mạng WLAN.
Các tiêu chuẩn WEP và WPA đã lỗi thời và dễ bị tấn công. Người dùng nên thay thế chúng bằng WPA2 hoặc WPA3.
Các kiểu tấn công mạng WLAN
Một số kiểu tấn công mạng WLAN phổ biến:
- Điểm truy cập trục trặc (Rogue Access Point): Là AP được tạo ra có chủ ý hoặc vô ý để tấn công mạng WLAN.
- Tấn công yêu cầu xác thực giả mạo: Nhắm vào người dùng đang kết nối mạng để ngắt kết nối.
- Giả mạo điểm truy cập: Tạo ra nhiều AP giả để nhầm lẫn người dùng.
- Tấn công làm gián đoạn kết nối: Làm mất kết nối giữa AP và máy khách.
Phân biệt giao thức mạng WLAN và mạng Wi-Fi
Mạng WLAN và Wi-Fi là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau:
- Mạng WLAN là khái niệm rộng hơn, bao gồm mọi loại mạng LAN sử dụng sóng vô tuyến để kết nối.
- Wi-Fi chỉ là một trong những công nghệ/tiêu chuẩn cụ thể của mạng WLAN.
Nói cách khác, mạng Wi-Fi là một loại mạng WLAN, nhưng không phải mọi mạng WLAN đều dùng công nghệ Wi-Fi.
Kết luận
Như vậy, qua bài viết trên có thể thấy mạng WLAN là một hệ thống mạng máy tính sử dụng sóng vô tuyến để kết nối các thiết bị trong phạm vi nhỏ.
Mạng WLAN mang lại nhiều lợi ích như tính di động cao, dễ dàng mở rộng, tiết kiệm chi phí đầu tư hạ tầng. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về bảo mật do sử dụng sóng vô tuyến.
Hy vọng với những kiến thức cơ bản về mạng WLAN trong bài viết, bạn đọc có thể vận hành và bảo mật mạng WLAN một cách hiệu quả.
Thông tin liên hệ:
Công ty TNHH DV ICT Sài Gòn
- Trụ sở chính tại: 64 Nguyễn Đình Chiểu, P. Đakao, Quận 1, TP.HCM
- Địa chỉ (Showroom): 232 Chu Văn An, Phường 26, Quận Bình Thạnh, TP.HCM
- Hotline: 0906 652 739
- Điện thoại: 0938 928 258
- Email: info@ictsaigon.vn
- MST: 0314164055
- Website: https://ictsaigon.vn
- Website: https://ictsaigon.com.vn
